طبقه بندی کالاهای خطرناک برای حمل دریایی
طبقه بندی کالاهای خطرناک یکی از مهمترین موضوعات در صنعت حمل و نقل دریایی با هدف تامین ایمنی حمل این کالاها می باشد. حمل کالاهای خطرناک از طریق هوایی، زمینی، دریایی و غیره انجام می شود. با گسترش تکنولوژی و توسعه خطوط کشتیرانی در سراسر دنیا، در حال حاضر بالغ بر ۹۰ درصد از فراورده های گازی و مایع از طریق مسیرهای دریایی در حال انتقال است. بنابراین لزوم توجه به ایمنی در حمل کالای خطرناک با توجه به حجم بالای مبادلات تجاری از مسیرهای آبی بسیار حائز اهمیت می باشد.
هر گونه کوتاهی در رعایت استانداردهای حمل کالاهای خطرناک دریایی ممکن است آسیب های جبران ناپذیری برای جامعه انسانی و محیط زیست به همراه داشته باشد. در این مطلب با شرکت کشتیرانی دریا زمین اروند همراه شوید تا درباره طبقه بندی کالاهای خطرناک اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار دهیم.
کالای خطرناک چیست؟
کالاهایی که در عملیات مختلف حمل و نقل از جمله بارگیری، ارسال، جابجایی، انبار و تخلیه قابلیت آتش سوزی، انفجار، خرابی، مسمومیت، سوختگی ناشی از تشعشع، بیماری های آلودگی محیط زیست و بیماری های انسانی و حیوانی را دارا می باشد مواد یا کالای خطرناک هستند.
به عبارتی دیگر کالاهای خطرناک به انواع مواد مایع، گازها و جامداتی اطلاق می شود که به تنهایی یا در صورت قرار گرفتن در کنار یک کالای دیگر برای جان انسان و محیط زیست خطرناک می باشند.
در این میان مواد رادیواکتیو و پرتوهای اتمی اهمیت فوق‌العاده بیشتری دارد. چرا که کوچکترین خطا در حمل و نقل آن ممکن است باعث بروز فاجعه انسانی و محیط زیستی در سطوح ملی و منطقه‌ای شود. بنابراین توجه به طبقه بندی کالاهای خطرناک در حمل و نقل دریایی بسیار مورد توجه است.
حمل و نقل مواد خطرناک
برای حمل و نقل مواد خطرناک، باید از قوانین و مقررات مربوطه پیروی کرد. این مقررات ممکن است شامل نیاز به مجوزهای خاص، بسته‌بندی مناسب، برچسب‌گذاری صحیح و استفاده از وسایل حمل و نقل ایمن باشد.
همچنین باید از تجهیزات اضافی مانند آتش‌نشانی و مواد خاموش‌کننده در صورت وقوع حادثه استفاده کرد. برای اطلاعات دقیقتر، به قوانین و مقررات محلی و بین‌المللی مراجعه کنید.
مقررات حمل کالاهای خطرناک
IMO مسئول تعیین و تدوین مقررات بین المللی حمل کالاهای خطرناک در حمل و نقل دریایی است. این مقررات شامل ضوابط و مقرراتی برای بسته بندی، بارگیری، حمل، تخلیه و نگهداری کالاهای خطرناک در ناوگان دریایی است.
هدف اصلی این مقررات افزایش امنیت دریانوردی و جلوگیری از وقوع حوادث و آسیب های جانی و مالی است. به علاوه، این مقررات شامل تعیین نوع کالاهای خطرناک، کلاس بندی آنها و نحوه بسته بندی و نگهداری آنها است.
اقدامات پیشگیرانه ایمنی در حمل کالاهای خطرناک دریایی
کلاس کالاهای خطرناک با توجه به مشخصات، ویژگی ها و ماهیت خاص هر کالا مشخص می شود. همان طور که عنوان شد بی توجهی به گروه مواد خطرناک ممکن است برای انسان و محیط زیست خطرات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. به همین دلیل حمل این نوع کالاها از جمله مواد اشتعال زا، اکسید کننده ها، مواد منفجره، مواد پرتوزا و غیره قوانین خاص خود را دارا می باشد.
نحوه حمل کالاهای خطرناک دریایی بسیار مهم و حساس است. اصول ایمنی مربوط به کالاهای خطرناک از مرحله تولید تا بسته بندی و انبار، تا حمل و نقل و… باید مورد توجه قرار بگیرد.
در حمل و نقل دریایی گروه مواد خطرناک، علاوه بر رعایت قوانین و ضوابط عمومی حمل و نقل، مقررات خاص دیگری نیز تدوین شده است که باید مورد توجه شرکت های حمل و نقل و صاحبین کالا قرار بگیرد.
همچنین برای جلوگیری از سوانح مختلف، تهدید محیط زیست و خسارت های جانی و مالی باید با روش های مختلف مانند آموزش، مدیریت بحران در هنگام بروز سانحه و غیره میزان ریسک حمل کالاهای خطرناک دریایی را به حداقل ممکن کاهش داد.
برخی از اقدامات پیشگیرانه ایمنی برای جلوگیری از خطرات حمل و نقل کالاهای خطرناک در حمل دریایی عبارتند از:
- آموزش افراد و پرسنل مرتبط با تمام امور حمل و نقل از جمله انتقال و جابجایی، تخلیه، نگهداری انبار و غیره
- برنامه ریزی و دقت در پذیرش کالای خطرناک
- برچسب گذاری بر روی کالاهای خطرناک
- چیدمان اصولی کانتینر های حاوی کالای خطرناک بر طبق ضوابط و دستورالعمل های اعلام شده
در رابطه با این مطلب پیشنهاد می‌شود مقاله ایمنی در حمل و نقل دریایی کالای خطرناک را مطالعه فرمایید.
طبقه بندی کالاهای خطرناک از سوی سازمان ملل
سازمان ملل در قوانین و آیین نامه های مشخص و مدون، سیستم طبقه بندی کالاهای خطرناک را طبق مقرراتی خاص مشخص کرده است.
بر این اساس کلاس کالاهای خطرناک بر اساس سطح و نوع خطر هر کالا مشخص می شود. در این دسته‌بندی نه طبقه بین المللی یا کلاس کالاهای خطرناک عبارتند از:
- دسته اول: مواد منفجره ( Explosives)
- دسته دوم: گازهای قابل اشتعال، گاز های غیر قابل اشتعال و گازهای سمی (Gases)
- دسته سوم: مایعات قابل اشتعال ( Flammable Liquids)
- دسته چهارم: جامدات خودسوز، جامدات قابل اشتعال و جامداتی که در صورت مواجهه با رطوبت خطر زا هستند. (Flammable Solids)
- دسته پنجم: مواد قابل اکسیداسیون ( Oxidizing Substances and Organic Peroxides)
- دسته ششم: مواد سمی و مواد عفونی (Toxic & Infectious Substances)
- دسته هفتم: مواد رادیو اکتیو ( Radioactive Material)
- دسته هشتم: کالاهای خورنده (Corrosive)
- دسته نهم: سایر کالاهای خطرناک و موادی که در گروه های هشتگانه قرار نمی گیرد.
سازمان بین الملل برای حمل هر کدام از موارد ذکر شده در طبقه بندی کالاهای خطرناک، مقررات بین المللی خاصی را وضع کرده است که لزوم رعایت کامل آن ضروری است.
شرکت حمل و نقل بین المللی دریا زمین اروند ارائه دهنده انواع خدمات حمل دریایی ، حمل کانتینری و حمل گروپاژ و فله است. جهت دریافت مشاوره و استعلام هزینه حمل دریایی از طریق شماره‌های درج شده در سایت با کارشناسان مجموعه در تماس باشید.
مقررات حمل کالاهای خطرناک در شرکت سازمان بین المللی دریایی (IMO)
سازمان ملل در سال ۱۹۵۶ میلادی طی ایجاد کمیته ای، کارشناسان خود را موظف کرد تا فهرستی از کالاهای خطرناک همراه با اسناد و مدارک لازم را تهیه کنند. در ادامه بر اساس این فهرست، در سازمان بین المللی دریایی که به نمایندگی سازمان ملل تشکیل شده بود مقررات حمل کالای خطرناک از مسیرهای دریایی تدوین شد و به مرحله اجرا درآمد.
تمام دستورالعمل ها و مقررات در کتابی به نام (Orange Book) که هر دو سال یکبار تجدید نظر می شود گرد آوری شده است. بنابراین تمام توصیه ها در دستورالعمل های سازمان ملل به صورت کد یا راهنمای جامع کالای خطرناک (IMDG) که معرف کالای خطرناک در حمل دریایی است منتشر شده است.
سازمان بین المللی دریانوردی IMO به عنوان فهرستی مفصل از کالاهای خطرناک و ضوابط حمل دریایی، در حال حاضر در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این فرایند ایمن سازی مسیرهای دریایی و حفظ محیط زیست و مراقبت از جان انسان ها در دریا می باشد.
محتوای مقررات حمل دریایی کالاهای خطرناک، شامل اصولی چون رده کالای خطرناک، ملزومات بسته بندی کالا ها، روش های انجام آزمایش، نصب پلاکارت برای کالای خطرناک، علامت گذاری و برچسب گذاری و غیره می باشد. البته این مقررات موضوعی جدا از سیاست ها و خط مشی های اجرایی هر کشور است.
در واقع دولت و مقامات ذیربط در هر کشور موظف است تا نسبت به اجرای سیاست‌های کلی حمل کالاهای خطرناک در کشور خود مقرراتی را تدوین و تنظیم کند.
بیشتر بخوانید: وظایف متصدی حمل و نقل دریایی مواد خطرناک
قوانین و ضوابط کنوانسیون (IMDG) یا مقررات حمل کالای خطرناک از مسیر دریا لازم الاجرا می باشد و تخلف از هرکدام از ضوابط آن جرایم بسیار سنگینی را به همراه دارد.
کالاهایی که در لیست MDI نامی از آن برده نشده است اما جزء کالاهای خطرناک به شمار می رود باید با علامت اختصاری NOS مشخص شود. چرا که با قید شرح درست و مشخصات فنی کالای خطرناک، حمل آن با دقت بیشتری انجام می شود.
از طرفی در صورت بروز هر نوع مشکل یا مسئله مانند نشت، شکستگی، ریزش یا غیره اقدامات لازم برای پیشگیری از بروز سانحه انجام می شود.
وظایف شرکت های حمل و نقل دریایی در ایمنی حمل کالای خطرناک
یکی از مهمترین وظایف شرکت های حمل و نقل دریایی علاوه بر رعایت قانون و مقررات بین المللی حمل و نقل، ایجاد ایمنی برای انتقال گروه مواد خطرناک در مراحل مختلف جابجایی می باشد.
مراجع دریایی و شرکت های حمل و نقل دریایی موظفند بر اساس طبقه بندی کالاهای خطرناک کارشناسی درستی از نوع مواد داشته باشند و بازرسی و اقدامات کنترلی لازم را به عنوان کشور صاحب بندر، برای ارزیابی مواد انجام دهند.
همچنین در زمینه نوع مواد و تجهیزات اتصالات و غیره اقدامات لازم را برای اطلاع رسانی به IMO انجام دهند. سیستم های لوله کشی و پمپاژ مورد آزمایش و تایید قرار بگیرد و ارزیابی درستی از میزان پسماند انجام شود و…
شرکت حمل و نقل بین المللی دریا زمین اروند ارائه دهنده انواع خدمات حمل دریایی و کرایه کشتی، حمل کانتینری و حمل ترکیبی می‌باشد برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره حمل محموله‌های تجاری خود از طریق شماره های درج شده در سایت با کارشناسان مجموعه دریا زمین اروند تماس حاصل فرمایید.
سخن پایانی
شما در این مطلب با موضوع طبقه بندی کالاهای خطرناک همراه ما بودید. همچنین نه کلاس کالاهای خطرناک را عنوان کردیم. ایمنی حمل و نقل دریایی کالاهای خطرناک، یک اصل اساسی و بسیار مهم در ارگان های دریایی و سازمان های مربوطه می باشد. به طور کلی در طبقه بندی کالاهای خطرناک انواع مواد سمی، مواد نفتی، شیمیایی، کالاهای خشک فله دارای مواد سمی و غیره قرار دارد. با توجه به این که بیشترین حجم تجارت بین المللی از مسیر دریاها و بنادر انجام می شود لزوم توجه به ایمنی کالا در حمل و نقل دریایی بسیار مورد توجه است.
